TY - JOUR ID - 138316 TI - ارزیابی اثر زیرساخت‌‌های جاده‌‌ای در میزان سیل‌‌خیزی حوضه آبخیز مادرسو استان گلستان JO - محیط زیست و توسعه JA - EIAT LA - fa SN - 2008-921X AU - ابراهیمی, الهام AU - مبرقعی دینان, نغمه AU - کشتکار, مصطفی AD - دانشجوی دکتری، گروه تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستم‌‌ها، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران AD - دانشیار، گروه برنامه‌ریزی محیط‌زیست، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران AD - دانشجوی دکتری، گروه برنامه‌ریزی محیط‌زیست، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 11 IS - 22 SP - 83 EP - 92 KW - وقوع سیل KW - زیرساخت‌‌های جاده‌‌ای KW - پل‌‌های غیراستاندارد KW - آنالیزحساسیت KW - حوضه آبخیز مادرسو DO - N2 - سیل به عنوان یکی از بلایای طبیعی در حوضه آبخیز گلستان موجب پیامد‌‌های منفی اقتصادی-اجتماعی و محیط‌‌زیستی زیادی شده است. در این پژوهش، به منظور ارزیابی اثر زیرساخت‌‌های جاده‌‌ای در میزان سیل‌‌خیزی حوضه آبخیز مادرسو استان گلستان، از روش تحلیل سلسله مراتبی و آنالیز حساسیت متغیرهای اثرگذار بر وقوع سیل استفاده شد. ابتدا لایه‌‌های رقومی تاثیر گذار بر وقوع سیل شامل شیب زمین، بارندگی، فاصله از پل‌‌های احداث ‌‌شده، تراکم زهکشی و ارتفاع زمین در محیط نرم افزار ArcGIS10.2 تهیه شد. مقایسات زوجی در قالب پرسش‌‌نامه و براساس نظرات کارشناسان مختلف انجام و وزن هریک از معیارها در نرم افزار Expert choice به دست آمد. سپس نقشه مناطق مستعد سیل تهیه و براساس وقایع سیل‌‌های گذشته و با استفاده از منحنی ROC در نرم افزار SPSS 19 اعتبار‌‌سنجی شد. نتایج نشان داد متغیر فاصله از پل‌‌های احداث‌‌شده و ارتفاع از سطح دریا به ترتیب بیش‌‌ترین و کم‌‌ترین وزن را دارند. اعتبارسنجی نقشه نیز دقت 88% را نشان داد. آنالیز حساسیت مدل نیز اثبات کرد متغیر فاصله از پل‌‌های احداث‌‌شده بیشترین تاثیر را بر سیل‌‌خیزی منطقه داشته است. بنابراین، احداث پل‌‌های غیراستاندارد به عنوان یکی از زیرساخت‌‌های ‌‌جاده‌‌‌‌ای مؤثر بر رژیم جریان و مهندسی رودخانه، می تواند به عنوان یکی از مهم‌‌ترین عوامل دخیل در وقوع سیل‌‌های حوضه آبخیز مادرسو در نظر گرفته شود. UR - https://www.iraneiat.ir/article_138316.html L1 - https://www.iraneiat.ir/article_138316_401c6f481805fe04c4e9bc4ec559c949.pdf ER -