نقش آگاهی و آموزش‌‌های محیط‌زیستی در حفاظت از جاذبه‌‌های گردشگری بومی با تاکید بر شبکه اجتماعی تلگرام مطالعه موردی: شهرستان ایلام

نویسندگان

1 استادیار گروه معماری و جغرافیا و برنامه‌‌ریزی شهری، دانشگاه باختر، ایلام، ایران

2 استادیار گروه جنگلداری، دانشگاه باختر، ایلام، ایران

3 کارشناس ارشد گروه مدیریت جهانگردی، دانشگاه باختر، ایلام، ایران

چکیده

تلفیق آموزش مجازی و آموزش محیط‌زیست، شاید بتواند تنها راه‌‌حلی باشد که نسل جوان و کلیه اقشار جامعه را به‌‌علت رویکرد سریع جامعه به شبکه‌‌های ارتباطی به‌‌طور فعال در فرآیند یادگیری و آموزش محیط‌زیست درگیر نماید، بنابراین می‌‌توان از این فرصت به‌‌دست آمده برای افزایش دانش نظری، آگاهی عملی و آگاهی تجربی سطح عمومی جامعه و تغییر نگرش افراد جامعه، اقدام شود. این مقاله با هدف نقش آگاهی و آموزش‌‌های محیط‌زیستی در حفاظت از جاذبه‌‌های گردشگری بومی با تاکید بر فضای مجازی تلگرام در نیمه دوم سال 1396 به روش توصیفی- همبستگی انجام گرفته است. روش گردآوری اطلاعات در این طرح به شیوه پرسشنامه‌‌ای است که روایی آن با استفاده از نظر متخصصان و همین‌‌طور آزمون تحلیل عاملی تاییدی مورد تایید قرار گرفته است و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ به میزان 92/0 تایید شد. جامعه آماری پژوهش ساکنان شهرستان ایلام است که تعداد 383 نفر از آنها به شیوه فرمول کوکران به صورت هدفمند انتخاب شده‌‌اند. تجزیه و تحلیل داده‌‌ها با استفاده از روش معادلات ساختاری در نرم‌‌افزار Lisrel انجام شد. نتایج حاکی از آن داشت که آگاهی و آموزش‌‌های محیط‌زیستی شبکه اجتماعی تلگرام در حفاظت از جاذبه‌‌های گردشگری بومی ساکنان شهرستان ایلام تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین آگاهی و آموزش‌‌های محیط‌زیستی شبکه اجتماعی تلگرام در آموزش‌‌های مجازی حفاظت از جاذبه‌‌های گردشگری بومی، کارایی و تاثیرگذاری آموزش حفاظت از جاذبه‌‌های گردشگری بومی و دستیابی به اهداف حفاظت از جاذبه‌‌های گردشگری بومی شهرستان ایلام تاثیر مثبت و معناداری دارد.

کلیدواژه‌ها


بصیریان جهرمی، ح. 1393. قدرت ارتباطات، نویسنده: مانوئل کاستلز، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، چاپ اول.
جعفری، ع. و پورپناهی، ب. 1396. رابطه میزان استفاده از شبکه‌‌های اجتماعی با نظم اجتماعی در میان شهروندان اردبیل، رسانه، 29 (1): 111-126.
جلالی، س. ا. 1395. مرد آنلاین، تهران: انتشارات مشق شب.
چراغ‌‌ملایی، ل.؛ کدیور، پ. و صرامی، غ. ر. 1393. استفاده از شبکه‌‌های اجتماعی در آموزش – فرصت‌‌ها و چالش‌‌ها، فصلنامه اندیشه‌‌های نوین تربیتی، 10 (3): 29-51.
حسینی، س. ح. 1395. نقش آگاهی زیست‌‌محیطی شهروندان ایلامی در حفاظت از اکوتوریسم، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته برنامه‌‌ریزی توریسم، دانشگاه باختر ایلام، استاد راهنما: دکتر جعفر شرفخانی.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران. 1398. تلگرام همچنان در صدر ذائقه کاربران فضای مجازی.
خورشیددوست، ع. ‌‌م. 1393. آموزش محیط‌زیست در قرن بیست‌‌ویکم، نویسنده: جوی پالمر، تهران: انتشارت سمت، چاپ چهارم.
رضایی، م. و شبیری، س. م. 1394. رابطه استفاده از نرم‌‌افزارهای وایبر، لاین و اینستاگرام با سواد زیست‌‌محیطی دانشجویان، فصلنامه فناوری آموزش، 9 (4): 273-283.
رضایی، م. و شبیری، س. م. 1393. رابطه میزان استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات (با تاکید بر اینترنت) با سواد محیط‌زیستی دانشجویان، فصلنامه انسان و محیط‌زیست، 12 (4): 40-58.
شبیری، س. م. 1396. نقش شبکه‌‌های اجتماعی بر فرهنگ‌‌سازی ارزش‌‌ها و باورهای محیط‌زیستی معلمان: مطالعه موردی تلگرام، فصلنامه آموزش محیط‌زیست و توسعه پایدار، 6 (2): 37-43.
شبیری، س. م. و میبودی، ح. 1392. ارزیابی آموزش محیطزیست در ایران و ارائه پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت موجود، فصلنامه علوم محیطی، 11 (1): 119-130.
شریفی، س. م. و شهرستانی، ع. 1396. بررسی رابطه بین میزان استفاده از شبکه‌‌های اجتماعی مجازی موبایلی (تلگرام) با رفتار و اخلاق اجتماعی کاربران با رویکرد دینی، فرهنگ در دانشگاه اسلامی 24، 7 (3): 277-298.
فرزانه، س. و فلاحتی شهاب‌‌الدینی، ر. 1394. بررسی عوامل اجتماعی موثر بر گرایش به شبکه‌‌های اجتماعی مجازی (مورد مطالعه: دانش‌‌آموزان دختر متوسطه دوره دوم شهر بابل)، دو فصلنامه مشارکت و توسعه اجتماعی،1 (1): 1-22.
قاسمی، ر. و جهان، ج. 1396. بررسی جایگاه مؤلفه‌‌های اصلی آموزش محیط‌زیست در کتب مطالعات اجتماعی و علوم تجربی پایه پنجم دوره ابتدایی، مجله رویکردهای پژوهشی در علوم اجتماعی، 3 (2): 222-233.
قاضی‌‌نوری، س. س.؛ رضایی نیک، ن. و روشنی، س. 1393. بررسی الزامات، چالش‌‌ها و قابلیت‌‌های شبکه اجتماعی کنشگران مدیریت فناوری و نوآوری ایران، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 7 (2)ک 49-73.
کرمی، غ. ح. 1394. تحلیلی بر نقش هنر- رسانه پویانمایی در آموزش حفاظت محیط‌زیست، مطالعات رسانه‌‌ای، 10 (28): 95-110.
گراوندی، ش.؛ پاپ‌‌زن، ع. ح. و افشارزاده، ن. 1390. مدلسازی توسعة پایدار زیست‌‌محیطی با استفاده از بنیانی مطالعه (مورد مطالعه: روستای شروینه شهرستان جوانرود) ، مجلة مسکن و محیط روستا، 30 (136): 68-78.
مجنونیان، هـ. 1369. نقش پارک‌‌های ملی در توسعه اقتصادی و اجتماعی، نویسنده: نویل‌‌گر، دفتر محیط‌زیست طبیعی سازمان محیط‌زیست.
محکم‌‌کار، ا. و حلاج، م. م. 1393. شبکه‌‌های اجتماعی به دنبال چه هستند؟، فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی، 1 (2): 87-108.
محمودی، م.؛ ترکاشوند، پ. و محمودی، ع. ر. 1393. شبکه‌‌های اجتماعی: ابعاد و مفاهیم، تهران: ساکو.
مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران )ایسپا). 1395. سنجش میزان مصرف شبکه‌‌های اجتماعی و نگرش مردم به این شبکه‌‌ها، تهران، ایران.
ناطق، ت. 1385. تاثیر سرمایه اجتماعی بر مدیریت دانش، پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد مدیریت دولتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
نواح، ع. ر. و فروتن‌‌کیا، ش. 1391. بررسی رابطه بین کنش عقلانی و رفتارهای زیست‌‌محیطی (مورد مطالعه: جامعه شهری اندیمشک)، فصلنامه علوم و مهندسی محیط‌زیست، 0 (51): 69-78.
Dessai, K. G. G. & Kamat, M. S. 2007. Social network intervention in environmental education, International Journal of Technology and Educational Marketing, 3(2): 49-62.
Getchell, M. & Sellnow, T. A. 2015. Network analysis of official Twitter account during the west Virginia water, Computer in Humans Behavior, Available on; www.elsevier.com/locate/comphumbeh.
Henderson, K. A. & Ainsworth, B. E. 2000. The connection between social support and womens physical activity involvement: The cultural activity participation study, women in sport and physical Activity Journal, 139.
Issa, T.; Isaias, T. & Kommers, P. 2016. Social Networking and Education; Global Perspectives, Springer International Publishing.
Koohestani, S. 2015. Social networks and environmental activism (A study of the environmental group Nature's scavengers), International Conference on New Social Media and New Movements, May 2015, Flvrans, Italy.
Lachlan, K. A.; Spence, P. R.; & Lin, X. 2014. Expressions of risk awareness and concern through Twitter: on the utility of using the medium as an indication of audience needs, Comput Hum Behav, 35: 554–559.
Stanciu, A.; Mihal, F. & Alieca, O. 2012. Social Networking as an Alternative Environment for Education, Accounting and Management Information Systems, 11(1): 56–75.
The Humanitarian Center, Environmental. 2013. Handbook, July 2013.
Zita, M.; Burger, C. & Scholtz, B. 2014. The use of social media as an enabler to create environmental awareness of staff in higher education, Proceedings of the 28th EnviroInfo 2014 Conference: 1-8. Oldenburg, Germany, September 10-12, 2014.